Raak

Amsterdam 1954

'raak' is in 1954 opgericht door Carel O. Lockhorn en is een van de belangrijkste Nederlandse verlichtingsfabrikanten van de 20ste eeuw. Voordat hij zijn bedrijf in Amsterdam lanceerde, Prinsengracht 777, (zie foto hierboven links) had Lockhorn gewerkt aan het verlichten van reusachtig Philips pand in Eindhoven (waar hij later een tweede Raak-vestiging opende). Raak’s tagline was “Verlichte Architectuur” die het merk aanzien gaf in het produceren van ontwerpen die harmonieus integreren met geavanceerde, hoge conceptinterieurs.
Raak’s glas en metaal, vloerlampen, hanglampen en wandlampen hebben een esthetiek die zowel elegant als futuristisch was door middel van hoogwaardige materialen met innovatieve vormen.

De naam Raak impliceert een bedrijf dat met haar producten de spijker op de kop slaat, zowel in functie als vormgeving. De term lichtarchitectuur werd destijds als volgt omschreven: "verlichting adviseren, welke zich aanpast aan de architectuur en deze ondersteunt".

Raak ontwierp innovatieve lichtproducten, meestal in een
ingetogen en doelmatige design. Deze werden gefabriceerd in de FAK-metaalwarenfabriek in Kortenhoef, die in 1965 door 'Raak' werd overgenomen.

In 1974 verkocht Lockhorn Raak aan het ITT concern en bleef tot eind 1977 als directeur aan het bedrijf verbonden.

In 1980 fusioneerde het bedrijf met BIS Lighting en verhuisde met 220 werknemers naar Aalsmeer. De naam werd gewijzigd in BIS-Raak.

In 1986 werd het bedrijf teruggekocht van ITT, waardoor het weer zelfstandig werd.

In 1999 fusioneerde het bedrijf met 'Artilite B.V.' en 'Indoor B.V.' en werd CLA. Centrum voor lichtarchitectuur B.V. in Drachten opgericht door Egbert Keen. Het CLA beschouwt het licht zelf als bouwstof, Licht is vormbepalend. zonder licht geen contrast zonder contrast geen vorm. zonder vorm geen ruimte. Lichtarchitectuur was al een focus van het merk Raak in de jaren 50'.

'raak' werd een van de belangrijkste verlichtingsbedrijven van de naoorlogse periode en had een belangrijke bijdrage aan de stijl van de ‘Space Age’ van de jaren 1960 en ’70, Raak lampen zijn zeer gewild bij verzamelaars en vintage liefhebbers over de hele wereld.

Het bedrijf werd helaas op 19 mei 2011 failliet verklaard.

Mid Century Moderne verlichting met glaskunst

- Raak Chartres muurlampen

element_settings.Image+Text_94464494.default

Glaskunstenaar Willem Van Oyen (1921-2004) werd geboren in Amsterdam en
behoorde tot een familie van goed erkende schilders.

Na zijn studies aan de
Nationale Academie in Amsterdam, ging hij zich specialiseren in glaskunst.

In de jaren 1960 begon Raak samen te werken met de bekende kunstenaar en glasfabrikant Willem van Oyen. Hoewel het huwelijk tussen kunst en industrie gebruikelijk was in Nederland (de lijnen tussen de creatieve beroepen waren vaak wazig en veel kunstenaars werkten ook als ontwerpers en andersom), waren de resultaten van Van Oyen’s bijdragen Raak verre van gebruikelijk. Raak promootte Van Oyen’s iconische, handgemaakte Chartres Wall Lights (c.1964) als gesmolten schilderijen. De serie werd geïnspireerd door de prachtige glasplaten van de kathedraal van Chartres in Frankrijk.

Hier rechts ziet u enkele van zijn werken voor Raak.

'raak' werkte regelmatig samen met internationale ontwerpers en architecten, waaronder E. J. (Evert Jelle) Jelles, Sergio Asti, Bertrand Balas en Nanny Still. Twee van Raak’s meest gevierde lampen zijn de cilindrische, metaalfuga lamp van Maija-Liisa Komulainen (c.1970) en de super eenvoudige, Globe 2000 Floor Lamp van Frank Ligtelijn (1961). Na zijn snelle succes werd de Globe 2000 ook als hanglamp en wandlamp geproduceerd. De minimalistische vormgeving is een uitstekend voorbeeld van Raak’s handtekeningstijl en is uitgegroeid tot een vintage klassiek.

- De 'GLOBE' door Frank Ligtelijn voor Raak

In 1961 ontwierp Frank Ligtelijn (1933 - 1996), docent edelsmeden aan de Kunstacademie van Arnhem, de vloerlamp 'Globe'.

Deze lamp was 'raak' getroffen en het begin van het kenmerkend Raak gezicht. Er kwamen andere 'Globe' lampen: hang- , wand- en tafellampen

Kenmerkend voor Raak, zijn de mooie goed afgewerkte materialen. De bol van de Globe was niet van plastic maar van blank of gerookt kristalglas afkomstig van het Duitse Peill & Putzler.

- De 'Troubadour' lamp Raak

Meer designers voor Raak Amsterdam

Goede ideeën vallen zomaar uit de lucht of worden pas na veel geestelijke inspanning geboren. Briljante ideeën komen eerst tevoorschijn uit de botsing der meningen van meerdere creatieve mensen.
Om die “botsing der meningen” te stimuleren riep raak zijn ideeën-team in het leven.
Een hechte gemeenschap van creatieve krachten met ieder een zeer eigen kijk op de verlichtingskunst. Een beeldhouwer naast een graficus… Een geraffineerd technicus tegenover een precieus edelsmid. Dit team is het kloppend hart van raak: de bron van de lichtkunst voor nu en morgen.

1. Nan Gerrit Platvoet

Blaricum Nederland (1909 - 1975)
Graficus, grafisch adviseur.
Ontwierp covers, catalogi, advertenties en logo's voor verschillende merken waaronder Philips en voor het tijdschrift 'International Lighting Review'.
Als algemeen esthetisch directeur van Raak verzorgde hij de typografie en lay-out van Raak catalogi.

2. Nanny Still-Mckinney

Finland (1926 - 2009)
Industrieel ontwerpster & glaskunstenaar.
Onderscheiden op de Triënnale van Milaan.
Leefde in Brussel.
Zij is vooral gekend om haar kleurrijke glascreaties, maar heeft ook met keramiek gewerkt. In Finland ontwierp ze voor Riihimaki, in Duitsland voor Heinrich Porzellan, en in België, waar ze ook heeft gewoond, was ze actief voor Val-Saint-Lambert. Doorheen de jaren heeft ze verschillende prijzen ontvangen voor haar knappe creaties.

Het armatuur 'Night Club' dat vaak wordt toegeschreven aan het het merk Raak is eigen een armatuur uitgegeven door het Belgische Massive. Het glaswerk werd verkocht door Val-Saint-Lambert zowel aan Massive als aan Raak.

Deze volgende type armaturen worden ook vaak toegeschreven aan Raak doch deze nergens zijn terug te vinden in de Catalogi, ook is er nergens bewezen dat deze ontworpen zijn door Nanny Still-Mckinney. Hun look is wel te matchen met de stijl van de 'Night Club' hanglamp. Deze armaturen zijn onder meer uitgebracht door Peill & Putzler als door Philips en Herda 1960's.

Heel bijzonder productieproces. De globes zijn vervaardigd uit een buitenlaag van koper en binnenin voorzien van een laag gekleurd glas. Om het glas te kunnen vormen en blazen werden de koperen bollen voorzien van openingen en in de glasovens geplaatst om nadien het glas er in te kunnen blazen. Door de extreme hitte werd het koperwerk aangetast en verkleurd, zo bekwam men de speciale patina op de globes. Dit geeft een verwaarloosde look en in combinatie met het gekleurd glas tegelijk ook iets mysterieus.

3. Nico Kooy

Huizen Nederland
Electro-technicus en begaafd constructeur.
Tentoonstellingsspecialist.
Ontwerper en instrumentmaker
Voor Raak de man met de gouden handen.

7 Tapio Wirkkala
Finland (1915 1985)
Graficus, beeldhouwer, glaskunstenaar en architect.
Ontwierp de gekende Finse Finlandia Vodka fles.

Bertrand Balas

Toulouse Frankrijk (1935)
Dekorateur en architekt.
De vertegenwoordiger van de Franse geest in het Raak team.
Meest gekende lampen voor Raak zijn de 'Springfontein lampen'
Het ontwerp 1969 werd als eerste verkocht door Raak 1970. Nadien werd het patent verkocht en kreeg dit type lampen de naam 'Here Comes The Sun' lampen

Youri Agabekov

Genève
Joegoslavisch-Russische afkomst.
Stichtte in 1967 zijn eerste onderneming 'ARLUMINA Eclairage Architectural' in Genève.
Verlichtingsprojecten:
1993 Cour Carrée at the Louvre Paris
1995 L' Académie Francaise, Place Stanislas, The National Palace of Mexico, The Palace of Monaco,...

Maija Liisa Komulainen

Helsinki Finland (1922)
Studeerde af aan het Instituut voor handwerk en design te Helsinki.
Tussen 1950 en 1967 was ze actief in Finland als edelsmid, juwelenmaakster.
Met haar werken won ze enkele zilveren medailles, 1954 in Parijs en 1955 in Brussel.
In 1967 heropende ze 'Estudio de Interiores samen met Maija-Liisa Komulainen, Li Helo en Francisco Gourie te Las Palmas Gran Canaria.
Architekte en industrieel ontwerpster. Talloze malen internationaal onderscheiden, de ongekroonde koningin van de Raak ontwerpgroep. gekend om de Chantherelle en Fuga lampen van Raak jaren 70.

Sergio Asti

Milaan Italië (1926)
Industrieel ontwerper en architect, vooral bekend door zijn uiterst intelligente ontwerpen.
Startte in 1953 zijn eigen studio in Milaan en ontwierp voor verschillende Europese en internationale bedrijven waaronder ook 'Knoll'.
In 1956 was hij medestichter van ADI 'Associazione per il Disegno Industriale'.

Hermien Sneyders de Vogel

Utrecht Nederland (1941 - 2012)
Edelsmid. Kreeg nog les van Fran Ligtelijn in de kunstacademie te Arnhem. Heeft gewerkt voor Meeste Goudsmid Ugo Marcacci in Florence Italië. Nadien keerde ze terug naar Nederland en richtte haar eigen juwelierszaak op. Later behaalde ze het diploma van industrieel ontwerpster.
De glimlach in vele ontwerpen is van haar hand.
Waaronder de Yin Yang lampen of ook wel 'Punt Komma' lampen genoemd onder het merk Raak
en de mooie Bolide lampen van Raak in 1971.